Bắt Tay Vào ‘Cày Nát’ Chiến Thuật Của Klopp
Mấy ông bà biết không, cái vụ phân tích chuyên sâu này, tôi làm không phải vì hứng thú đơn thuần đâu. Ban đầu, tôi với thằng bạn chí cốt có cá cược một chầu nhậu lớn về việc Liverpool mùa này có top 4 hay không. Nó cứ khăng khăng nói rằng Liverpool đã hết thời, rằng lối chơi Klopp đã bị bắt bài. Tôi thì không chịu, vì nhìn kiểu gì cũng thấy cái tinh thần cốt lõi vẫn còn đó. Chỉ là nó ẩn sâu, cần phải moi móc ra.
Thế là tôi quyết định, phải thực hiện một “phi vụ” phân tích. Tôi muốn xem thật kỹ, rốt cuộc cái hệ thống của Klopp, đặc biệt là sau những lần thay đổi nhân sự gần đây, nó còn đặc biệt ở chỗ nào. Đây không phải là xem tóm tắt hay đọc báo chí, mà là tự mình nhảy bổ vào video, cày đi cày lại từng phút của các trận đấu.
Giai Đoạn 1: Gom Nhặt Dữ Liệu Và Vật Lộn Với Màn Hình
Công việc đầu tiên là thu thập video. Tôi không chỉ lấy những trận thắng hoành tráng đâu. Tôi ưu tiên những trận hòa và thua gần đây. Phải xem những lúc họ gặp khó khăn thì hệ thống của Klopp phản ứng thế nào. Tôi đã cắt nhỏ ra từng đoạn, tập trung vào 5 giây sau khi mất bóng và 5 giây sau khi giành lại bóng – đó mới là linh hồn của Gegenpressing.
- Tôi dành trọn hai ngày cuối tuần, mỗi ngày hơn 10 tiếng, chỉ để tua đi tua lại các pha bóng ở khu vực giữa sân.
- Tôi phải vẽ sơ đồ tay ra giấy để theo dõi đường chạy của các cầu thủ không bóng. Cái này quan trọng cực kỳ, vì báo chí ít khi nói về những người không chạm bóng.
- Tôi ghi lại bằng số liệu thô: Vị trí trung bình của hai hậu vệ cánh (Trent Alexander-Arnold và Andy Robertson) trong lúc phòng ngự khu vực 1/3 sân đối phương.
Thú thật, xem bóng đá kiểu này mệt kinh khủng. Xem xong 5 trận mà mắt tôi như muốn rớt ra ngoài. Đầu óc thì cứ ong ong vì cố gắng nhớ xem Thiago đã di chuyển ngang sân bao nhiêu lần để tạo góc chuyền. Nhưng phải qua cái giai đoạn vật lộn này, mình mới thấy được những chi tiết mà người khác bỏ qua.
Giai Đoạn 2: Mổ Xẻ ‘Cái Lạ’ Trong Chiến Thuật
Sau khi tổng hợp, tôi bắt đầu ghép các mảnh lại. Lúc này, tôi mới thấy cái đặc biệt của Klopp nó nằm ở đâu, không phải chỉ là “chạy nhiều hơn đối thủ” nữa. Cái vụ này nó phức tạp hơn nhiều.
Điều mà tôi phải công nhận là Klopp không ngừng điều chỉnh. Mọi người cứ nghĩ Gegenpressing là cứ mất bóng là lao vào cướp, nhưng đó là lý thuyết cũ rồi. Cái mà tôi nhìn thấy rõ rệt nhất, là cách ông ta sử dụng các tiền vệ lệch (số 8) và hậu vệ cánh.
Cái đặc biệt đầu tiên: Sự dịch chuyển liên tục của các tiền vệ trung tâm.
Các ông để ý mà xem, các tiền vệ của LFC không phải lúc nào cũng đứng ở vị trí cố định. Khi LFC tấn công, một trong hai tiền vệ sẽ lập tức lùi sâu vào vị trí của trung vệ thứ ba (đặc biệt khi Van Dijk dâng cao), còn tiền vệ còn lại thì đẩy thẳng vào khu vực số 10 hoặc sát cánh với tiền đạo. Cái này tạo ra một sự hỗn loạn có trật tự, đối thủ không biết nên kèm người nào. Tôi gọi nó là “Cơ chế Chuyển đổi Vị trí Đột ngột”.
Cái đặc biệt thứ hai: Hậu vệ cánh đóng vai trò kiến tạo ngược.
Đây là điều mà tôi tốn nhiều thời gian nhất để phân tích. Trent và Robertson không chỉ tạt bóng. Cái cách họ di chuyển vào giữa sân (half-space) khi tiền đạo cắm đã chiếm lĩnh vị trí cao hơn là chìa khóa. Họ đóng vai trò như những tiền vệ kiến thiết lùi sâu nhưng lại ở biên. Khi họ làm điều này, các cầu thủ chạy cánh (Salah/Diaz) sẽ cắt thẳng vào trung lộ, kéo theo hậu vệ đối phương, tạo khoảng trống cho các tiền vệ bên trong xâm nhập vòng cấm. Nó giống như một vòng xoay luân chuyển vị trí cực kỳ phức tạp.
Giai Đoạn 3: Kết Luận Cho Trận Cá Cược
Sau khi đúc kết lại toàn bộ những gì đã thấy, tôi đã có câu trả lời cho thằng bạn kia. Chiến thuật của Klopp không lỗi thời. Nó chỉ đang được tiến hóa một cách tinh vi hơn. Nó đòi hỏi sự ăn ý và thể lực ở mức độ kinh hoàng, và đó là lý do tại sao đôi khi họ bị hụt hơi, dẫn đến những trận thua lãng xẹt.
Tuy nhiên, một khi các cầu thủ đã nhập cuộc được cái guồng quay đó, đặc biệt là sự luân chuyển giữa các tiền vệ và hậu vệ cánh, Liverpool trở nên gần như không thể bị đánh bại. Họ tấn công bằng 5 người, phòng ngự bằng 7 người, và lúc nào cũng có người sẵn sàng lao lên áp sát.
Tôi đem toàn bộ phân tích này ra cho thằng bạn xem. Nó nhìn đống sơ đồ nguệch ngoạc tôi vẽ và đống số liệu trung bình về vị trí của TAA, nó chỉ biết lắc đầu. Cuối cùng, nó phải tâm phục khẩu phục và chấp nhận thua cược. Bài học rút ra: muốn nhận định đúng, đừng chỉ nhìn vào bảng tỉ số, hãy xắn tay áo lên và đào sâu vào cái cách mà họ vận hành, dù có mệt phờ người đi chăng nữa.