Tối hôm đó, tôi cứ ngồi trân trân trước màn hình, nhìn cái bảng tỷ số 2-2 chình ình. Thật sự là muốn đập luôn cái TV. Arsenal dẫn 2-0 ngon lành rồi, lại để Chelsea gỡ hòa một cách lãng xẹt. Nhưng cái khiến tôi bực bội nhất, đến mức phải bật laptop lên và bắt tay vào việc, chính là cái vẻ mặt của Arteta.
Ông ấy đứng đó, hai tay chấp sau lưng, ánh mắt thì cứ nhìn đi đâu đó xa xăm, rõ ràng là rối bời thấy rõ. Tôi nhận thấy sự hoang mang trong từng cử chỉ. Thay người thì lúng túng, chiến thuật thì nửa vời. Cứ như thể ông ấy không biết nên tin vào ai, và sau cùng là phó mặc cho số phận. Cái suy nghĩ cứ lặp đi lặp lại trong đầu tôi là: “Giờ sao? Ông ấy định làm gì tiếp theo đây?”.
Cái cảnh tượng Arteta đứng chôn chân ngoài đường biên, bất lực nhìn đội bóng của mình tự làm khó mình, nó làm tôi nhớ lại cái mớ hỗn độn của chính tôi hồi năm ngoái. Lúc đó, tôi đang làm cái dự án phần mềm cho một công ty lớn. Cấp trên cứ bắt thay đổi yêu cầu liên tục, mỗi ngày một kiểu. Giống như Arteta có một đống cầu thủ, mỗi người một ý. Quản lý dự án của tôi lúc đó cũng rối rắm như vậy, quyết định thì lật kèo, làm tốn bao nhiêu thời gian và tiền bạc.
Quá trình “Giải mã” sự rối bời của Arteta (Thực tiễn của chính tôi)
Tôi khởi động máy tính, bật lại những đoạn clip trận đấu, không phải để xem bàn thắng hay pha bóng đẹp, mà là để phân tích từng phút từ sau bàn thua thứ hai. Tôi tua đi tua lại những khoảnh khắc quan trọng và ghi chép lại theo quy trình sau:
-
Bước 1: Quan sát ngôn ngữ cơ thể (The body language).
Tôi ghi chú lại cách Arteta phản ứng khi Chelsea gỡ hòa 2-2. Tay ông ấy buông thõng, không la hét, không chỉ đạo dứt khoát. Điều này chứng tỏ một sự mất kiểm soát tinh thần. Tôi dùng cái kinh nghiệm nhìn sếp cũ của mình để đánh giá tâm lý của ông ấy.
-
Bước 2: Phân tích quyết định thay người (The substitutions).
Tôi xem lại thời điểm ông ấy tung Nketiah và Tomiyasu vào sân. Đó là một sự thay đổi đáng ngờ. Liệu đó có phải là phản ứng thừa thãi trước áp lực? Tôi so sánh với các trận trước, và kết luận rằng: Ông ấy đang cố vá víu, chứ không phải giải quyết tận gốc.
-
Bước 3: Lật lại chuyện cũ (The personal connection).
Này, tôi nhớ lại chuyện hồi xưa tôi bị ông sếp cũ đó làm khó, cũng trong cái tình huống tôi phải đưa ra quyết định cực nhanh. Hồi vợ tôi mới sinh con, tôi xin nghỉ phép. Sếp cũ hứa hẹn sẽ giữ chỗ và tăng lương. Ai ngờ đâu, tôi vừa nghỉ xong thì ông ấy đơn phương hủy hợp đồng, còn bắt tôi thanh toán cái “chi phí đào tạo” vô lý. Cả nhà tôi lúc đó như rơi vào vực sâu, không lương, không tiền. Tôi phải xoay xở đủ đường, làm thêm việc tay trái, nhận dự án nhỏ lẻ ở nhà. Cái cảm giác bị dồn vào chân tường đó, nó thấm thía lắm. Chính sự hỗn loạn của sếp cũ đã đẩy tôi vào thế phải tự lực cánh sinh.
Từ kinh nghiệm đó, tôi suy ra vấn đề của Arteta. Nó không chỉ là chiến thuật, mà là áp lực tâm lý bị đẩy lên quá cao. Khi người ta đứng trước lựa chọn khó khăn, và bị những người xung quanh (giới truyền thông, fan) dồn ép, họ thường đưa ra những quyết định không cần thiết hoặc sai lầm.
Tôi cô đọng lại bài học của mình:
Khi rối bời, con người ta hay làm những thứ thừa thãi.
Sau khi phân tích xong trận đấu, tôi ngồi viết lại những ý này. Tôi đúc kết rằng, điều mà Arteta cần làm giờ sao, không phải là mua thêm cầu thủ hay thay đổi sơ đồ. Mà là quay lại những giá trị cốt lõi, những thứ đã làm nên Arsenal mạnh mẽ đầu mùa. Giống như tôi sau cú sốc mất việc, tôi dừng lại mọi thứ và tập trung vào cái mình làm giỏi nhất. Đừng cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người. Đó là điều tôi nhận ra sau khi mổ xẻ sự rối bời của ông thầy người Tây Ban Nha này.
Nói chung, coi bóng đá hay làm việc cũng vậy. Đơn giản hóa mọi chuyện là cách duy nhất để thoát khỏi mớ bòng bong.